Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ



ΑΜΕΣΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Η ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Οι έδρες τουρκικών σπουδών ξεφυτρώνουν καθημερινά στα αμερικάνικα πανεπιστήμια, ενώ ο αριθμός τους είναι ήδη δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με την παρουσία του τουρκικού στοιχείου στις ΗΠΑ. Το φαινόμενο αυτό ανησυχεί και κρατά σε εγρήγορση την ελληνική παροικία η οποία πλέον θέτει ως μέγιστη γι' αυτήν προτεραιότητα το ζήτημα της προώθησης των ελληνικών σπουδών και της αύξησης των ελληνικών εδρών στα αμερικανικά πανεπιστήμια.

Ελληνικές έδρες

"Μέχρι πρόσφατα οι προσπάθειες που γίνονταν για την προώθηση των ελληνικών σπουδών ήταν μικρές και μεμονωμένες, ενώ μόλις πριν λίγα χρόνια άρχισαν να γίνονται οι πρώτες οργανωμένες κινήσεις", διαπιστώνει ο κ. Ηλίας Τομάζος, πρόεδρος της ελληνικής εταιρίας "Παιδεία".

"Οι ελληνικές έδρες δεν έχουν τον αριθμό που λογικά θα έπρεπε να έχουν και που οι συνθήκες επιβάλουν. Είναι λίγες οι έδρες στις οποίες απονέμονται τίτλοι ελληνικών σπουδών. Τα πιο συνήθη είναι απλά προγράμματα δύο ή τριών μαθημάτων νέων ελληνικών που μπορεί κάποιος να προτιμήσει ως επιλογή. Τα σοβαρά προγράμματα είναι μερικές μόνο δεκάδες, ενώ θα ήταν δυνατή η παρουσία των ελληνικών γραμμάτων σε εκατοντάδες αμερικανικά πανεπιστήμια. Αυτό που στέκεται εμπόδιο σε κάτι τέτοιο είναι η έλλειψη των μεγάλων χρηματικών ποσών που απαιτούνται για την χρηματοδότηση μιας έδρς και που το υπουργείο εξωτερικών αδυνατεί να διαθέσει", τονίζει ο κ. Τομάζος ο οποίος, όμως, έχοντας την πείρα πολλών χρόνων σε θέματα παιδείας θεωρεί την επιρροή του ελληνο - αμερικανικού παράγοντα και το κύρος της ομογένειας ως ένα πολύ χρήσιμο μέσο για την καθιέρωση ελληνικών προγραμμάτων σπουδών παρά την έλλειψη των απαιτούμενων χρημάτων.

Φιλέλληνες πανεπιστημιακοί

Στο πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια από τον επόμενο Σεπτέμβριο εισάγονται οι νεοελληνικές σπουδές χάρη στην προσπάθεια που δεν στηρίχθηκε στον οικονομικό παράγοντα αλλά στην επί πολλά χρόνια μεθοδική εργασία και στην εκμετάλλευση του γεγονότος ότι ο πρόεδρος του συγκεκριμένου πανεπιστημίου είναι αποδεδειγμένος φιλέλληνας.

"Το πρώτο μέλημά μας είναι", λέει ο κ. Τομάζος, "η διαπίστωση της ύπαρξης φιλελλήλων καθηγητών σε κάποιο πανεπιστήμιο ούτως ώστε να έχουμε την υποστήριξή τους στα πρώτα βήματα των προσπαθειών μας. Εχουμε συνειδητοποιήσει ότι με τους φιλέλληνες πανεπιστημιακούς μπορούμε πολύ εύκολα να πετύχουμε τους στόχους μας αφού αυτοί κάνουν δική τους υπόθεση την υιοθέτηση των ελληνικών σπουδών και αφού ο προορισμός των προγραμμάτων δεν είναι μόνο οι Ελληνες σπουδαστές".

Οι κλασικές σπουδές

Ιδιαίτερα όμως ανησυχητικό θεωρείται το γεγονός ότι σιγά - σιγά φθίνουν οι κλασικές ελληνικές σπουδές οι οποίες βρίσκονται υπό επίθεση με τα όσα τελευταία λέγονται περί "πολυπολιτισμού" και με την αρνητική στάση που τηρείται απέναντι στον δυτικό πολιτισμό.

"Το μεγάλο παράπονο των καθηγητών των κλασικών σπουδών είναι το γεονός ότι οι σπουδαστές, ακόμη και οι ίδιοι οι Ελληνες, δεν τις επιλέγουν", τονίζει ο πρόεδρος της εταιρίας "Παιδεία", η οποία γεννήθηκε από την ανησυχία μιας ομάδας Ελλήνων φοιτητών του Κοννέκτικατ μπροστά στο φαινόμενο της βαθμιαίας εξαφάνισης της ελληνικής γλώσσας.

Η εταιρία "παιδεία"

Πλέον η "Παιδεία" είναι ανοιχτή σε όσους αγαπούν τα ελληνικά γράμματα, ανεξαρτήτως εθνότητας, θρησκείας, χρώματος, ενώ έχει κατορθώσει να νομιμοποιήσει την ύπαρξη και τη δράση της στη συνείδηση της αμερικανικής κοινωνίας. Η καθιέρωση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ελληνικών σπουδών με δικές του εγκαταστάσεις στο πανεπιστήμιο Κοννέκτικατ, σε μία έκταση 16 στρεμμάτων όπου δεσπόζει το ορθόδοξο εξωκκλήσι των Τριών Ιεραρχών είναι η πλέον ευοίωνη απαρχή της εκστρατείας που έχει ξεκινήσει η ελληνική κοινότητα για τη διατήρηση του ελληνικού πνεύματος και για την αντίδραση στις διαθέσεις εισβολής της τουρκικής κουλτούρας. "Προσπαθούμε να μην δείχνουμε στην αμερικανική κοινωνία ότι είμαστε ανταγωνιστικοί με τις άλλες κοινότητες, όπως την τουρκική. Εργαζόμαστε για την καθιέρωση των ελληνικών σπουδών υπενθυμίζοντας στους Αμερικάνους την κοινή πολιτιστική κληρονομιά.

Με τον τρόπο αυτό αντισταθμίζουμε εκείνο που οι Τούρκοι επιδιώκουν να περάσουν με τα χρήματα. Εμείς δεν προσπαθούμε με "μπαχτσίσια" στις επιτροπές επιλογής καθηγητών, όπως οι Τούρκοι, να κάνουμε την εξάπλωση των ελληνικών σπουδών κοινή υπόθεση των Αμερικάνων. Αργήσαμε βέβαια ν' αντιδράσουμε στην τακτική των Τούρκων να προβάλλουν την ιστορία τους και τις θέσεις τους με μεθόδους όπως αυτή της προσφοράς εδρών σε τουρκικά πανεπιστήμια. Η ίδρυση του κέντρου ελληνικών σπουδών στο Κοννέκτικατ, η επέκταση της δραστηριότητάς της "Παιδεία" στα πανεπιστήμια της Βιρτζίνια, της Φλώριντα, της Αλαμπάμα, η συνεργασία και οι ανταλλαγές προγραμμάτων και σπουδαστών με ελληνικά πανεπιστήμια, το Ωνάσειο ίδρυμα και το ίδρυμα ελληνικού πολιτισμού είναι αναμφισβήτητα κάποια πολύ σημαντικά βήματα. Ηδη, όμως, θα έπρεπε να έχουμε κάνει πολύ περισσότερα, στηριζόμενοι όχι στις μεμονωμένες προσπάθειες, αλλά σε σταθερές και οργανωμένες βάσεις", καταλήγει ο κ. Τομάζος.


ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

ΣΤΟΝ αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο οφείλεται σ' ένα μεγάλο ποσοστό η επιστημονική θεμελίωση της ελληνοχριστιανικής παιδείας στην Αμερική. Επί αρχιεπισκόπου Ιακώβου τα ημερήσια ελληνοαμερικανικά σχολεία έφτασαν τα 23, στα οποία φοιτούν περίπου 7.000 μαθητές και διδάσκουν περίπου 340 δάσκαλοι. Παράλληλα, όμως, πάρθηκαν σημαντικά διοικητικά και οργανωτικά μέτρα όπως:

Η σύνδεση και συνεργασία με το ελληνικό υπουργείο Παιδείας.

Η σύνταξη και έκδοση ειδικών βιβλίων για τα παιδιά της ομογένειας.

Η μετεκπαίδευση ομογενών εκπαιδευτικών στην Ελλάδα.

Η αναγνώριση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας του Αγίου Βασιλείου και της Θεολογικής σχολής της ιεράς αρχιεπισκοπής στο Μπρούκλιν ως ισότιμων με τα αντίστοιχα ελληνικά ιδρύματα.

Η αναγνώριση των περισσότερων ημερησίων σχολείων ως ισοτίμων με τα ελληνικά.

Η αναγνώριση της προϋπηρεσίας των δασκάλων των κοινοτικών σχολείων στην Ελλάδα.

Η οργάνωση θερινών επισκέψεων Ελληνόπουλων της Αμερικής στις κατασκηνώσεις της αρχιεπισκοπής στην Ελλάδα.

Η οργάνωση και λειτουργία στην Αναργύρειο και Κοριαλένειο σχολή Σπετσών ειδικού γυμνασιακού τμήματος για τα παιδιά της ομογένειας και

Η αναγνώριση της ελληνικής γλώσσας ως ισότιμης με τις άλλες "εθνικές" γλώσσες από τις εκπαιδευτικές αρχές της πολτείας της Νέας Υόρκης.

Το πρώτο ελληνικό παροικιακό σχολείο ιδρύθηκε στο Σικάγο το 1908, με την εμφάνιση, δηλαδή, της πρώτης γενιάς Ελλήνων γεννημένων στην Αμερική.

Τα σχολεία αυτά ήταν σχεδόν πάντα συνδεδεμένα με την ενορία και ο σκοπός τους ήταν τόσο να βοηθήσουν την επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά τους, όσο και να διατηρήσουν την ελληνική παράδοση, μέσω της διατήρησης της γλώσσας.

Συνήθως, χρέη δασκάλου εκτελούσε ο ιερέας της ενορίας, ενώ ως αίθουσα διδασκαλίας χρησιμοποιούνταν είτε το κατάλληλα διαμορφωμένο υπόγειο της εκκλησίας είτε κάποιο νοικιασμένο κατάστημα, τα μαθήματα δε γίνονταν μετά το τέλος των μαθημάτων του καθημερινού δημόσιου σχολείου.

Σήμερα, τα περισσότερα κοινοτικά ημερήσια σχολεία βρίσκονται στη Νέα Υόρκη. Το ποσοστό διδασκαλίας των ελληνικών στα σχολεία αυτά αποτελεί περίπου το 15% του συνόλου του προγράμματος. Τα απογευματινά σχολεία προσφέρουν μαθήματα ελληνικών και ιστορίας στους μαθητές, διάρκειας μεταξύ δύο και δέκα διδακτικών ωρών την εβδομάδα.

Ο σκοπός των σχολείων αυτών είναι η εκπαίδευση των Ελληνοαμερικανών δεύτερης, τρίτης ή τέταρτης γενιάς, στην ελληνική γλώσσα και στον ελληνικό πολιτισμό. Παρά τις αδυναμίες στη διοίκηση, στο διδακτικό προσωπικό, στα προγράμματα διδασκαλίας και στην εκπαιδευτική πρακτική, τα σχολεία αυτά δεν παύουν ν' αποτελούν τον ισχυρότερο πόλο διατήρησης της ελληνικής γλώσσας στην Αμερική.

Από τη δεκαετία του 1930, αφότου, ιδρύθηκε το ανώτατο εκπαιδευτικό συμβούλιο και υπήχθησαν όλα τα παροικιακά σχολεία στην αιγίδα της αρχιεπισκοπής, άρχισαν οι προσπάθειες εισαγωγής των ελληνικών στα δημοσια αμερικανικά σχολεία, χωρίς όμως επιτυχία.

Μόλις στα μέσα της δεκαετίας του '70 κατορθώθηκε η εισαγωγή τους. Η εισαγωγή της ελληνικής γλώσσας στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα της Αμερικής ήρθε να εξυπηρετήσει διαφορετικούς σκοπούς απ' αυτό των παροικιακών σχολείων, αφού απευθύνεται σε διαφορετικό τμήμα του πληθυσμού των Ελληνοαμερικανών φοιτητών. Τα προγράμματα δίγλωσσης εκπαίδευσης στα δημόσια σχολεία που χρηματοδοτούνται από ομοσπονδιακούς φορείς, είναι συνήθως "μεταβατικά", δηλαδή αντισταθμιστικής φύσης, στοχεύοντας στο να σταματούν σταδιακά οι μαθητές να χρησιμοποιούν την "εθνική" τους γλώσσα στην εκπαίδευση και να μετατοπισθούν γλωσσικά προς τα αγγλικά.